Một chuyên gia biên phiên dịch tiếng Nhật thực thụ cần có tố chất gì?

Tiếng Nhật là một trong những ngôn ngữ phức tạp, khó học nhất. Để học được thành thạo tiếng Nhật cần bỏ ra rất nhiều thời gian, công sức. Tuy nhiên, một khi đã giỏi tiếng Nhật, có thể giao tiếp tốt thì cơ hội nghề nghiệp sẽ rất rộng mở. Hiện nay, một phần không nhỏ các sinh viên theo học tiếng Nhật tại các trường đại học ra trường theo đuổi nghề biên, phiên dịch. Mặc dù vậy, rất ít trong số đó có thể trở thành một biên phiên dịch tiếng Nhật thực thụ. Lý do là bởi nghề này đòi hỏi những người có nhiều sự quyết tâm, phải đổ nhiều mồ hôi, công sức. Vậy cần phải làm gì để thành công trong lĩnh vực này?

Những kỹ năng cần phải có để trở thành một biên phiên dịch tiếng Nhật thực thụ

• Giỏi tiếng Nhật

Một yêu cầu đương nhiên cần được đáp ứng nếu bạn muốn theo đuổi nghề này đó là phải thật giỏi tiếng Nhật. Chỉ giỏi những câu giao tiếp thường ngày thôi là chưa đủ mà bạn còn cần phải không ngừng học hỏi, tích lũy thêm cho bản thân thật nhiều từ chuyên ngành khác nhau để có thể áp dụng trong công việc.

• Giỏi tiếng Việt

Khi làm nghề biên, phiên dịch tiếng Nhật thì bạn sẽ phải thường xuyên dịch các văn bản, lời nói từ Nhật sang Việt và ngược lại từ Việt sang Nhật. Bên cạnh việc phải giỏi tiếng Nhật thì bạn còn phải thật thành thạo tiếng mẹ đẻ nữa. Giỏi tiếng Việt giúp nắm bắt một cách chính xác nhất nội dung mà bạn cần truyền đạt lại. Điều này không chỉ đảm bảo nội dung mà cách viết, cách nói của bạn còn khiến người đọc, người nghe hiểu được vấn đề chính một cách nhanh và dễ dàng nhất.

• Khả năng giao tiếp

Công việc phiên dịch tiếng Nhật đòi hỏi rất cao người trong nghề phải có khả năng giao tiếp tốt. Diễn đạt vấn đề đúng, đủ, rõ ràng, mạch lạc. Để làm được điều này bạn cần luyện tập, thực hành thật nhiều. Tạo thói quen sử dụng câu và từ một cách chỉn chu. Tránh gây hiểu lầm hoặc khiến người nghe cảm thấy khó chịu về cách dùng từ không hợp ngữ cảnh. Tự tin trong giao tiếp cũng khiến phiên dịch viên tạo được niềm tin, ấn tượng tốt đối với người đối diện. Hãy giao tiếp một cách vui vẻ và tự nhiên nhất trong chừng mực. Điều này sẽ tạo tâm lý thoải mái cho cả bạn và người được bạn phiên dịch.

• Kiến thức tổng hợp

Là một biên phiên dịch, bạn phải có kiến thức về tiếng Nhật, tiếng Việt, văn hóa hai nước. Bên cạnh đó bạn còn cần phải chuẩn bị cho mình một lượng kiến thức tổng hợp. Chúng giúp bạn có thể xoay sở được trong mọi tình huống. Một công ty thường có rất nhiều phòng ban, lĩnh vực. Có sẵn cho mình một vốn kiến thức rộng có thể giúp bạn tiến xa trong nghề. Thêm vào đó, trong quá trình phiên dịch, bạn nên có một cuốn sổ tay. Hãy ghi chú lại vào đó các từ vựng mới, lần đầu biết đến. Về nhà hay lúc rảnh rỗi bạn có thể xem lại và tích thêm vào vốn từ của mình nhé.

• Am hiểu rõ về kính ngữ

Nhật Bản là một đất nước có nền văn hóa lâu đời, rất coi trọng tôn ti, lễ nghĩa. Chính vì vậy, học và sử dụng thật tốt kính ngữ là điều bắt buộc đối với những ai muốn làm nghề biên, phiên dịch tiếng Nhật. Tuy nhiên, vì kính ngữ rất khó. Nó là một trong những nỗi “khiếp sợ” của không chỉ người học tiếng Nhật mà còn với cả giới trẻ Nhật Bản.

Trong các công ty, doanh nghiệp Nhật thường có các vị lãnh đạo, cấp trên là người lớn tuổi. Khi nói chuyện họ thường sử dụng kính ngữ, khiêm nhường ngữ để thể hiện sự tôn trọng đối với đối phương. Nếu không học, hiểu tốt kính ngữ thì bạn rất có thể không hiểu hoặc hiểu sai ý của người nói dẫn đến dịch không đúng nội dung. Ngoài ra, văn nói và văn viết của Nhật không giống nhau. Nên để trở thành một người biên, phiên dịch tiếng Nhật giỏi bạn cần hiểu rõ những điểm khác biệt. Bên cạnh đó bạn cũng cần không ngừng rèn luyện, trau dồi vốn kiến thức, kỹ năng.

Một điều nữa cần đặc biệt lưu ý. Khi biên, phiên dịch tiếng Nhật cho khách hàng đó chính là phong cách nói chuyện của người Nhật hay mang tính diễn giải, dẫn dắt. Họ thường bắt đầu bằng cách nói một vài câu khác trước khi nói vào nội dung chính. Bạn cần nghe một cách cẩn thận, nắm bắt nội dung chính để dịch lại một cách chính xác nhất.

Những lợi ích nghề biên, phiên dịch tiếng Nhật mang lại

• Luôn được khám phá những kiến thức mới

Ngôn ngữ là tinh hoa quan trọng nhất của mỗi nền văn hóa. Chính vì vậy, khi hiểu và sử dụng được thành thạo được một ngôn ngữ, bạn gần như khám phá thêm được cực kỳ nhiều điều thú vị về một nền văn hóa mới.

• Giữ vai trò quan trọng trong công việc

Là biên, phiên dịch, bạn không chỉ đơn giản chỉ dịch lại những gì người khác nói. Nhiệm vụ của bạn đặc biệt quan trọng khi là người truyền đạt lại lời nói từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Truyền đạt lại sai sẽ dẫn đến những điều không hay. Thậm chí chiến tranh có thể xảy ra bởi những sự hiểu lầm về ngôn ngữ.

Vai trò của bạn còn đặc biệt quan trọng hơn nữa nếu làm phiên dịch trong ngành ngoại giao. Bạn sẽ được tham gia dịch tại các buổi hội nghị hợp tác có ý nghĩa quan trọng đối với quốc gia. Không chỉ đòi hỏi dịch đủ, đúng mà việc lựa chọn sử dụng câu cú và từ sao cho hợp với hoàn cảnh cũng đòi hỏi những người làm biên, phiên dịch tiếng Nhật phải nỗ lực, cố gắng học tập và rèn luyện, thực hành mỗi ngày.

• Có cơ hội gặp gỡ, làm việc, học hỏi với những người thành đạt, nổi tiếng

Ngoài ra, khi là một phiên dịch viên bạn còn có cơ hội được tới nhiều nơi trên thế giới, làm việc trong môi trường tuyệt vời với những người xuất sắc nhất. Nếu làm việc trong ngành ngoại giao, bạn còn được gặp gỡ với những người đứng đầu các chính phủ hay các tổ chức lớn.

• Cơ hội việc làm lớn

Trong bối cảnh Việt Nam đã gia nhập rất nhiều các tổ chức trên thế giới thì nguồn việc cho các biên, phiên dịch viên luôn dồi dào. Đặc biệt, Nhật Bản là một trong những nước có vốn đầu tư vào Việt Nam nhiều nhất nên có rất nhiều vị trí biên, phiên dịch dành cho các bạn giỏi tiếng Nhật.

• Thu nhập cao và ổn định

So với mặt bằng chung thì thu nhập của nghề làm biên, phiên dịch tương đối cao. Tuy nhiên, đây cũng là nghề nghiệp có tính cạnh tranh và đào thải lớn. Bởi ngày nay, ngoại ngữ đã trở thành một công cụ vô cùng cần thiết. Các bạn trẻ hiện nay đều nỗ lực trau dồi, chuẩn bị cho hành trang lập nghiệp của mình. Tính cạnh tranh sẽ giúp bạn không ngừng trau dồi kĩ năng và phát triển bản thân.

• Nhiều cơ hội thăng tiến

Do tính cạnh tranh cao và công việc luôn khát nhân lực, phiên dịch viên sẽ có nhiều cơ hội thăng tiến. Khi bắt đầu từ nghề phiên dịch, với cơ hội được đi nhiều nước, tiếp xúc nhiều nền văn hóa khác nhau và luôn được ở bên những vị quan chức cấp cao, bạn sẽ học hỏi được nhiều điều. Để từ đó với hành trang phong phú của nhiều năm kinh nghiệm, rất có thể bạn sẽ trở thành một nhà ngoại giao có tài thuyết khách, một vị chính khách uyên bác và lịch lãm, một nhà quản lý tài năng.

Cơ hội thăng tiến chỉ đến với những ai thực sự nỗ lực vươn lên, tìm được phương pháp làm việc hiệu quả, sáng tạo nhất. Chính nhờ lý do này mà bạn sẽ cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn khi bạn không ngừng phát triển hiểu biết của mình.

• Tính chất công việc lâu dài, bền vững

Trong rất nhiều nghề, bạn phải sớm rẽ hướng để tìm đất sống mới. Nhưng với phiên dịch viên, càng nhiều kinh nghiệm bạn sẽ càng tiến xa, tiến cao trong nghề nghiệp. Việc làm phiên dịch luôn mang tới những cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn và cao cấp. Với kinh nghiệm lâu năm và kiến thức uyên bác, các phiên dịch viên còn được mọi người kính nể và tin tưởng hơn trong công việc.

Phiên dịch viên có thể gắn bó lâu dài với nghề bằng nhiều cách. Khi đến một giới hạn tuổi tác, không thể đi nhiều và tham gia vào những hội nghị lớn, bạn có thể tập trung vào các công việc như dịch sách báo, tài liệu hay dịch phim v.v… cho các cơ quan truyền thông. Công việc dịch thuật này cũng mang tới cho bạn cơ hội học hỏi nhiều điều. Tuy nhiên, dịch thuật là một ngành nghề đòi hỏi sự trau dồi không ngừng nghỉ. Bên cạnh tính hấp dẫn, đây là một công việc đòi hỏi nhiều kĩ năng và kiến thức. Sẽ có rất nhiều thách thức trước khi bạn thực sự thành công.

Con đường trở thành một biên, phiên dịch viên giỏi thực thụ

• Tích lũy kinh nghiệm về kiến thức ngoài lĩnh vực biên, phiên dịch tiếng Nhật

+ Làm việc tại Nhật Bản

Sang Nhật làm việc bạn sẽ được sử dụng tiếng Nhật hàng ngày hàng giờ. Trình độ tiếng Nhật của bạn sẽ tăng đến chóng mặt khi ngày ngày được làm việc trong môi trường công sở toàn người bản xứ. Đây là một trong những lựa chọn tuyệt vời để bắt đầu bước vào ngành biên, phiên dịch chuyên nghiệp. Nó dạy bạn khả năng giao tiếp và sự tinh tế trong cách dùng từ không sách nào có.

+ Làm việc trong một lĩnh vực nhất định

Làm việc trong lĩnh vực mà bạn yêu thích với công việc liên quan nhiều đến tiếng Nhật cũng là một cách tuyệt vời để tích lũy những kinh nghiệm, kiến thức quý giá và xây dựng các mối quan hệ. Bạn có thể thực hành dịch các tài liệu xung quanh lĩnh vực đó trong thời gian rảnh. Điều này sẽ giúp bạn xây dựng được vốn từ chuyên ngành và chuyên sâu về lĩnh vực đó.

• Tích lũy kinh nghiệm kinh nghiệm, kiến thức về biên phiên dịch tiếng Nhật

Dịch, dịch và dịch thật nhiều ngay từ khi bạn còn đang đi học. Điều này cũng áp dụng cả khi bạn đã đi làm nữa. Luyện tập dịch nhiều và thường xuyên là hết sức quan trọng, bất kể dịch văn bản hay dịch miệng.

Mỗi lần hãy luyện dịch một đoạn văn bản từ 50 đến 300 từ. Mỗi đoạn chuyên về một chủ đề nào đó. Càng dịch nhiều khả năng dịch càng nhanh và nhuần nhuyễn, kiến thức bạn tích lũy được càng nhiều. Một cách nữa được dân biên phiên dịch truyền tai nhau để nâng cao khả năng là dịch những đoạn văn đã được dịch sẵn. Sau khi bạn tự dịch theo cách hiểu và khả năng của mình thì đối chiếu lại với bản dịch có sẵn để biết mình đúng ở đâu, sai ở đâu. Cuối cùng sửa lại, rút kinh nghiệm và ghi nhớ những lỗi sai.

Nếu được hãy nhờ một người khác giỏi tiếng Nhật đọc bản dịch, sửa giúp bạn nhé. Có được ý kiến từ người khác cũng giúp bạn nhìn ra những thiếu sót trong bản dịch của bản thân và hoàn thiện lại chúng một cách tốt nhất.

• Xây dựng các mối quan hệ, học hỏi từ những người có kinh nghiệm, nghiên cứu

Đôi khi biên, phiên dịch thực chất lại không liên quan đến dịch thuật. Một phần rất lớn trong công việc dịch thuật (đặc biệt đối với những người làm freelance) chính là xây dựng “thương hiệu” riêng cho bản thân.

Hãy tự đưa ra mức giá cho công việc của bản thân. Phát triển một website, liên hệ với khách hàng, tạo sự hiện diện trên mạng online. Xây dựng các mối quan hệ tại các sự kiện. Vừa đi học bạn có thể vừa làm việc, vừa có thêm thu nhập, vừa tích lũy được kinh nghiệm. Khi vừa tốt nghiệp ra trường bạn đã có được nhiều kinh nghiệm từ những công việc freelance trước đó. Nếu đã tự tin với các kỹ năng biên, phiên dịch của mình, bạn hoàn toàn có thể ứng tuyển ngay vào một vị trí nhân viên chính thức tại một công ty. Ở đó bạn sẽ được học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm mới từ những người đi trước.

• Tìm hiểu, nghiên cứu

+ Định mức giá cho các dịch vụ của bạn – Bạn giỏi nhất ở việc gì? Bạn cần bao nhiêu để đủ trang trải các chi phí cho cuộc sống hàng ngày?

+ Website của riêng bạn – Đưa ra các dịch vụ, kỹ năng mà bạn có, hãy giới thiệu những dịch vụ này bằng cả 2 ngôn ngữ Việt và Nhật. Nếu có thể hãy SEO cho trang web này được lên top.

+ Làm danh thiếp – Đưa vào danh thiếp những dịch vụ mà bạn cung cấp, địa chỉ email, Twitter, website, linkedin …

+ Tạo mối quan hệ tại các sự kiện – Tham gia những buổi nói chuyện, sự kiện, hội thảo, hội trợ tuyển dụng có liên quan đến dịch thuật, biên phiên dịch. Hoặc bạn cũng có thể tham gia sự kiện của các ngành có nhu cầu tuyển nhân sự tiếng Nhật.

+ Thường xuyên nói chuyện với những người trong ngành – Bạn có thể làm quen, nói chuyện, học hỏi trực tiếp từ những người đi trước, có kinh nghiệm ở các hội thảo, buổi nói chuyện hoặc ngay tại trên các diễn đàn online của ngành. Bạn sẽ bất ngờ về những gì mà bạn học hỏi được từ những người tiền bối này đấy.

+ Hoạt động trên mạng xã hội – Chia sẻ những bài báo thú vị hay những thứ mà mọi người có thể quan tâm đến.

Những thách thức trong nghề biên, phiên dịch tiếng Nhật

• Phải liên tục học hỏi, cập nhật kiến thức và am hiểu nhiều lĩnh vực

Có thể khi mới vào nghề, bạn không thể ngay lập tức trở thành một người phiên dịch tinh thông. Nhưng tích lũy kiến thức trước mỗi chủ đề dịch, bạn vẫn vượt qua thời gian đầu với thành quả tốt nhất. Thách thức đầu tiên của việc làm phiên dịch là bạn luôn phải cẩn thận tìm hiểu những gì mình cần dịch. Bởi một lẽ không ai có thể am hiểu hết tất cả kiến thức.

• Tính kỷ luật cao trong công việc

Khi dịch nói và viết, bạn cần nhất thiết trung thành với văn bản gốc. Bạn phải coi đó như vấn đề “lương tâm nghề nghiệp” của người dịch. Nếu bạn dịch sai, có thể mọi người không phát hiện được ngay lúc ấy. Nhưng ai dám chắc rằng lỗi sai đó sẽ không gây ra những hậu quả lớn như hiểu lầm nghiêm trọng giữa các bên đối tác. Với những cuộc hội đàm quan trọng, người phiên dịch chính là chìa khóa quyết định sự hợp tác của đôi bên. Vì vậy, làm nghề phiên dịch bạn phải thật sự cẩn thận và đặt lương tâm mình lên cao nhất.

• Áp lực công việc cao

Công việc phiên dịch thường phải chịu sức ép từ rất nhiều phía. Sức ép và căng thẳng cao độ của dịch đồng thời (vừa nghe vừa dịch). Sức ép của việc dịch đuổi, sức ép về kiến thức và thông tin mới…. Áp lực lớn nhất là bạn phải dịch thật chính xác. Dịch sao cho đúng ý người nói hoặc người viết (kể cả khi họ có ý mập mờ) thành một bản dịch hay, có duyên, hấp dẫn và dễ tiếp nhận nhất. Thế nhưng, những áp lực này sẽ giúp bạn trở nên bản lĩnh hơn, quyết đoán hơn trong cuộc sống.

• Cần kỹ năng nắm bắt và hiểu tâm lý người nói

Với những phiên dịch viên nói, bạn phải vừa dịch vừa quan sát cử chỉ, thái độ, nét mặt của người nói để chọn lựa từ ngữ thích hợp nhất cho ngôn ngữ đích của mình. Đây được coi là kỹ năng quan trọng của người dịch nói. Sự khéo léo này sẽ mang lại nhiều thành công rực rỡ. Không chỉ cho cơ quan bạn làm việc mà còn cho cả chính bản thân bạn. Để trở thành một thông dịch viên chuyên nghiệp, trước hết phải có chất giọng tốt. Tiếp theo là phải hiểu tâm lý, văn hóa và phong cách của người Nhật.

Sau khi hiểu được những thuận lợi và khó khăn của nghề biên, phiên dịch tiếng Nhật và những điều cần phải học, rèn luyện để có thể thành công, hy vọng những bạn đang học tiếng Nhật sẽ có những lựa chọn, định hướng nghề nghiệp đúng đắn cho mình ngay từ bây giờ. Nếu bạn muốn tìm một công việc làm việc tại Nhật, vừa nâng cao khả năng ngoại ngữ vừa cải thiện chuyên môn thì hãy đăng ký tạo/gửi CV ngay trên FlyOut nhé.