Đến thăm Nhật Bản vào mùa hè, bạn sẽ không khỏi choáng ngợp trước những điệu nhảy yosakoi, lễ diễu hành hào nhoáng hay những bộ trang phục rực rỡ như bước ra từ anime.
Điệu nhảy Yosakoi có xuất xứ như thế nào?
Yosakoi, khởi nguồn từ thành phố Kochi (Nhật Bản). Theo tiếng địa phương, Yosakoi (夜さ来い) bắt nguồn từ khẩu ngữ “yosshakoi”. “Yosshakoi” có nghĩa là “Đêm nay mời bạn đến”.
Điệu nhảy Yosakoi lấy cảm hứng từ Awa odori – một điệu múa truyền thống mùa hè của tỉnh Tokushima lân cận. So với Awa odori, Yosakoi là điệu múa hiện đại với ít qui tắc hơn.
Lịch sử hình thành
Sau chiến tranh thế giới thứ II, nước Nhật rơi vào khủng hoảng, suy thoái về mọi mặt. Những người dân thành phố Kochi đã nghĩ đến việc sáng tạo nên một điệu múa tươi vui nhằm cổ vũ tinh thần mọi người. Sự ra đời của Yosakoi vào năm 1954 thực sự đã đem đến cho mọi người niềm vui và hi vọng mới.
Cũng như Awa odori, điệu nhảy Yosaiko được biểu diễn theo nhóm. Bên cạnh đó là nhịp phách naruko trên tay và nền nhạc từ bài hát dân ca yosakoi-bushi. Vũ điệu uyển chuyển mà sôi nổi, mô phỏng theo các động tác trong công việc, sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt là nụ cười không bao giờ tắt trên gương mặt.
Đặc điểm độc đáo của điệu nhảy Yosakoi là người tham gia múa không phân biệt giới tính, tuổi tác. Trong một đội múa (giới hạn với 150 người), có thể bắt gặp những em bé 4-5 tuổi hay những cụ bà ngoài 60.
Một khi đã hòa mình vào Yosakoi. Tất cả đều cùng chung nụ cười và niềm hăng say khi nhảy.
Điệu múa đã nhanh chóng được lòng dân. Yosakoi trở thành lễ hội thường niên được tổ chức vào ngày 9 đến 12 tháng 8 tại thành phố Kochi.
Sự lan tỏa của điệu nhảy Yosakoi – vũ điệu nụ cười
Từ Kochi, Yosakoi dần dần lan rộng tới nhiều nơi tại Nhật Bản và được đông đảo tầng lớp đón nhận. Đến năm 2005, Yosakoi đã phổ biến khắp nơi với phong cách mạnh mẽ, tràn đầy sinh lực.
Sự hòa quyện giữa văn hóa truyền thống và hiện đại giúp Yosakoi có sức lan tỏa mãnh liệt. Các lễ diễu hành Yosakoi thậm chí được coi là 1 trong những hoạt động lễ hội mùa hè không thể thiếu ở rất nhiều nơi trên nước Nhật.
Không chỉ ở Nhật Bản,Yosakoi còn phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế giới. Với số lượng rất nhiều đội Yosakoi của các trường múa chuyên nghiệp, của các thị trấn. Thậm chí, nó cũng được biểu diễn trong các hội thao được tổ chức tại các trường tiểu học, trung học, phổ thông, đại học…
Điều gì tạo nên 1 điệu nhảy Yosakoi ngập tràn nụ cười?
1: Trang phục
Trang phục của một đội nhảy Yosakoi thường rực rỡ, nhiều màu sắc.
Phổ biến nhất là yukata và happi. Happi có xuất xứ là y phục của người trông cửa hiệu, sạp hàng tại các khu buôn bán ở Nhật.
Một chiếc áo khoác happi thông thường được in hoa văn (làn sóng, dãy núi, mặt trời…). Đặc biệt happi thường được in chữ 祭, nghĩa là Lễ Hội ở sau lưng và viền cổ áo.
Ngày nay, các đội múa cũng tự thiết kế trang phục theo phong cách đội và phù hợp với bài múa. Trang phục có thể dựa trên các sự kiện lịch sử, xu thế thời trang hoặc trang phục dân tộc.
2: Đạo cụ
Naruko
Đạo cụ đặc trưng cho điệu nhảy Yosakoi được gọi là naruko (鳴子). Nakuro thường được làm bằng gỗ thông, có cán cầm, phía trên có 3 thanh nhỏ khi lắc phát ra tiếng kêu.
Naruko xuất xứ từ tỉnh Kochi, vốn là dụng cụ được sử dụng để đuổi chim chóc tránh xa khỏi ruộng lúa.
Theo truyền thống, Nakuro có thân màu đỏ, 3 thanh gỗ màu đen và vàng. Ngày nay, các đội cũng tự thiết kế naruko theo màu trang phục hoặc khắc tên đội trên cán cầm.
Đèn lồng
Kích thước tùy vào sáng tạo của mỗi đội. Một chiếc đèn lồng thông thường có đường kính 15cm, cao 40cm và tay cầm dọc thân đèn. Đèn lồng thường dành cho những người dẫn đầu đội để tạo điểm nhấn cho bài múa.
Cờ
Thông thường các đội sử dụng cờ to, kích thước khoảng 3x4m. Cờ được phất phía sau đội múa tạo không khí tươi vui cho người xem.
Bên cạnh đó, loại cờ với kích thước nhỏ, có thể cầm tay, được sử dụng như một đạo cụ múa. Ngoài cờ, các đội có thể sử dụng trống hay gậy dài có gắn đèn lồng.
Đạo cụ sử dụng trong điệu nhảy Yosakoi rất đa dạng. Các đội có thể tùy ý sáng tạo.
Quạt
Quạt được sử dụng như một đạo cụ thay thế cho naruko, tạo điểm nhấn cho điệu nhảy. Hình ảnh chiếc quạt thường được bắt gặp trong bài múa của các đội Honiya, Torakku.
Một điểm không thể thiếu khác trong đoàn diễu hành Yosakoi là Jikatasha. Đây là dạng xe chở nhạc gồm có loa, trống và một tới vài người. Nhiệm vụ chính của Jikatasha là đi chầm chậm trước mỗi đoàn, hâm nóng bầu không khí nhiệt huyết của mỗi điệu múa.
Jikatasha thường được trang trí rất bắt mắt theo phong cách riêng. Các đội có thể dùng nhạc ghi sẵn hoặc có thể là cả một ban nhạc sống trên Jikatasha.
3: Vũ đạo
Vũ điệu Yosakoi thường là những mô phỏng theo các động tác trong sinh hoạt hàng ngày. Bởi vậy, hầu hết thường đơn giản, dễ học. Do sự phát triển mạnh mẽ của Yosakoi, các đội múa ngày nay cũng tự sáng tạo những bài múa với động tác khó dần và tạo phong cách riêng. Ta có thể bắt gặp được cả sự mạnh mẽ xen lẫn uyển chuyển trong từng vũ đạo.
Yosakoi có thể là cả đội nhảy chung hoặc chia động tác theo hàng nam-nữ. Điệu nhảy Yosakoi mang đậm tính tập thể, đòi hỏi sự đoàn kết ở mức tối đa. Có thể nói yếu tố quan trọng nhất là động tác phải đều, trước sau như một.
4: Âm nhạc
Điệu nhảy Yosakoi đi kèm với bài dân ca của Kochi. Bài hát với tên gọi Yosakoi-bushi, tức giai điệu Yosakoi.
Nhạc nền của vũ điệu Yosakoi rất sôi nổi và mạnh mẽ. Các đội múa tự do sáng tác dựa trên bài hát gốc có tên “Yosakoi Naruko Odori” của tác giảTakemasa Eisaku.
Một bài múa tiêu chuẩn có độ dài 4 phút 30 giây. Ngày nay, bên cạnh những đội múa vẫn giữ nét giai điệu truyền thống. Có khá nhiều đội múa sáng tác nhạc theo phong cách hiện đại, trẻ trung, mang âm hưởng pop, rock hay disco…
Yosakoi – Tinh thần của nụ cười
Các lễ hội tại Nhật Bản thường hướng tới thần thánh hoặc những người đã khuất. Duy chỉ có lễ hội Yosakoi dành cho những người đang sống. Tinh thần của Yosakoi là tươi vui, mạnh mẽ. Vì thế nụ cười được xem như đặc điểm nhận biết của Yosakoi. Một khi hòa mình vào điệu múa, nụ cười của người nhảy Yosakoi có thể truyền cảm hứng, sức sống cho khán giả.
Múa Yosakoi bao gồm 2 hình thức biểu diễn sân khấu và diễu hành. Đối với hình thức diễu hành, một đội chia làm 4 hàng dọc, biểu diễn trên đường phố. Mỗi động tác chân là một bước tiến, nên Yosakoi được biết đến như một điệu múa luôn hướng về phía trước
Khi các nơi du nhập điệu múa yosakoi, người dân đã thêm vài thứ và biến tấu để vũ điệu yosakoi hòa quyện với văn hóa từng địa phương.
Ví dụ: ở Hokkaido, các đội sẽ sử dụng bài hát truyền thống Jinma-mo có nguồn gốc từ một bài hò đánh cá với nhiều động tác xuất phát từ hoạt động đánh cá. Bài hát mang âm hưởng mạnh mẽ, hào hùng nhưng không kém phần uyển chuyển thể hiện tinh thần của người dân chài.
Nhiều nơi cũng thay đổi nền nhạc và vũ đạo mạnh mẽ, hiện đại hơn để phù hợp với nền nhạc pop/ rock. Hay việc sử dụng quạt, gậy, trống hay dải lụa thay cho những chiếc phách cầm tay naruko.
Lễ hội Yosakoi Soran lần đầu được tổ chức bởi các sinh viên từ các trường đại học ở Hokkaido vào năm 1992. Chủ đề năm đó là: “Thành thị là sân khấu – Nhật Bản sẽ thay đổi”.
Và chỉ trong 25 năm, sự kiện đã trở thành 1 lễ hội lớn nhất được cả thành phố đón chờ. Có đến 20 nghìn thành viện múa từ hơn 200 đội khắp Nhật Bản. Các đội quây quần lại và biểu diễn tại 16 điểm khác nhau suốt thành phố. Yosakoi Soran vào mỗi năm thu hút 1 lượng lớn khách du lịch từ nhiều nơi trên thế giới. Lợi ích kinh tế và du lịch đem lại từ sự kiện này còn vượt qua cả ngày hội tuyết của thành phố Sapporo.
Không chỉ lễ hội Yosakoi Soran. Để hòa mình vào không khí này, dù ở bất cứ đâu trên đất nước Nhật Bản, chỉ cần ghé thăm vào tháng 8. Bạn có thể thấy một bầu không khí vui tươi, náo nức của điệu nhảy trên mọi nẻo đường, con phố đi qua.
Tổng kết
Vậy là Morning Japan đã cùng bạn đọc tìm hiểu về một vũ điệu mùa hè sôi động của đất nước Nhật Bản – điệu nhảy Yosakoi. Hi vọng, bạn đọc đã có cho mình những thông tin hữu ích. Hòa chung vào không khí náo nhiệt của điệu nhảy ngập tràn tiếng cười đó, chúc các độc giả một cuối tuần với thật nhiều niềm vui.
Cón điều gì băn khoăn, thắc mắc về công việc, cuộc sống, văn hóa tại đất nước mặt trời mọc. Đừng ngại gửi chia sẻ để chúng mình cùng bạn giải đáp nhé.
Hẹn gặp lại trong các bài viết tiếp theo!
Recent Comments